Bùi Xuân Hinh sinh ra và lớn lên tại thôn Yên Việt, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Bố làm giáo viên còn mẹ làm nội trợ. Hiện tại ông sống cùng gia đình ở Hà Nội.

Nhà nghèo, con đông (ông là một trong 7 anh chị em), nên tuổi thơ của Xuân Hinh nếm trải nhiều khó khăn, vất vả. Năm 13 tuổi, Xuân Hinh học cách đi buôn. Lúc ở trường cuộc sống khó khăn, gia đình không chu cấp đầy đủ nên anh đi làm thêm để trang trải, học tại trường và học thêm, làm nhiều nghề, kể cả buôn đồng nát. Tuy nhiên, ông có niềm đam mê ca hát ngay từ nhỏ.

Năm 1977, khi đang học phổ thông, Xuân Hinh trúng tuyển vào Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh. Đến năm 1983, Xuân Hinh thi đỗ vào trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội, ngành hát dân ca. Xuân Hinh được giữ lại làm giảng viên trong trường, nhưng ông từ chối.

Năm 1988, Xuân Hinh tham gia diễn tiết mục nổi tiếng hề Cu Sứt trong Festival Cười, biểu diễn gần 2 tháng tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, được khán giả nồng nhiệt khen ngợi.

Xuân Hinh với hơn 40 năm hoạt động nghệ thuật luôn mong muốn mang đến cho đời, cho quý vị khán giả thân yêu những giây phút giải trí ý nghĩa nhất. Chính vì những cống hiến và đóng góp cho nghệ thuật, ông là người Việt Nam duy nhất được Hoa Kỳ vinh danh, trao tặng giải thưởng San Francisco về việc nghiên cứu, sưu tầm, gìn giữ, thử nghiệm và phát triển Văn hóa Nghệ thuật truyền thống của Việt Nam[cần dẫn nguồn].

Ông lưu giữ, sưu tầm, nghiên cứu, thể nghiệm và phát triển nghệ thuật dân tộc:

• Hát Chầu Văn lưu giữ 36 Giá Đồng
• Hát, biểu diễn và lưu giữ hơn 200 làn điệu chèo cổ
• Hát, biểu diễn và lưu giữ hơn 300 bài ca quan họ đã được ghi âm
• Hát, biểu diễn và lưu giữ các làn điệu Xẩm
• Lưu giữ 40 album riêng gồm DVD, VCD; 30 album CD; 10 album chung